Adrenalina
(epinefryna)
Wzór sumaryczny: C9H13NO3
; masa molowa: 183,20 g/mol
Adrenalina jest to organiczny
związek chemiczny, hormon zwierzęcy wydzielany na
zakończeniach włókien współczulnego układu nerwowego. Określana jest też jako hormon 3xF (z ang. fright, fight
and flight), czyli hormon strachu, walki i ucieczki.
Adrenalina była
pierwszym hormonem otrzymanym w stanie krystalicznym. Odgrywa decydującą rolę w
mechanizmie stresu (błyskawiczna reakcja organizmów ludzi i zwierząt kręgowych
na zagrożenie, objawiająca się przyspieszonym biciem serca, wzrostem ciśnienia
krwi, rozszerzeniem oskrzeli, rozszerzeniem źrenic itd.) oraz reguluje poziom
glukozy we krwi (nasilenie rozkładu glikogenu do glukozy w wątrobie)
Działanie:
Działanie adrenaliny
polega na bezpośrednim pobudzeniu receptorów α- i β-adrenergicznych. Adrenalina
przyspiesza czynność serca jednocześnie zwiększając jego pojemność minutową,
rozszerza źrenice oraz oskrzela (ułatwienie i przyspieszenie oddychania).
Mobilizuje także spalanie tkanki tłuszczowej oraz hamuje wydzielanie soków
trawiennych i śliny. Obniża również napięcie mięśni gładkich.
Adrenalina
w lecznictwie:
Adrenalina jest stosowana
w leczeniu anafilaksji (nagła, ciężka reakcja
alergiczna; adrenalina wywołuje szybki skurcz naczyń krwionośnych, dzięki czemu
podnosi się ciśnienie krwi. Rozluźniają się także mięśnie gładkie oskrzeli i
gardła, co ułatwia oddychanie. Ponadto zmniejsza opuchliznę wokół ust i na twarzy.)
i wstrząsu kardiogennego
(zespół objawów związany z niedokrwieniem lub niedotlenieniem narządów i tkanek).
